Zelfmoordpil: Endlösung of oplossing?

Heeft de mens het recht om zijn/ haar leven te beëindigen?

 

en: zou de zelfmoordpil de oplossing zijn?

 

door Mathilde van Vliet 

 

De titel doet het ergste vrezen, want als de zogenaamde “zelfmoordpil” op grote schaal vrijelijk verkregen zou kunnen worden, zouden we dan niet afstevenen op een ware Endlösung? Of meer algemeen: opruiming van het teveel aan mensen in dit land?

Gevaarlijke vraag. Ik stel deze om te prikkelen en uit te dagen en omdat veel mensen met diezelfde vraag rondlopen: Zou de zelfmoordpil de oplossing zijn?

Want wat is dan zo'n "laatstewilpil"? Wat houdt het in? Wie kunnen deze verkrijgen? En waar? Daarvoor is een stuk achtergrondinformatie nodig. 

 

Euthanasie

Geen enkel gezond, levensgenietend mens kiest er vrijwillig voor om dood te gaan. Het einde komt op een dag, dat weten we allemaal.

De vraag luidt: Heeft de mens het recht om zijn/ haar leven zelf te beëindigen?

Een interessante materie, waarbij je al snel op onderwerpen als euthanasie
en hulp bij zelfdoding komt. 

In Nederland is euthanasie en hulp bij zelfdoding bij wet geregeld. Daarbij wordt vastgehouden aan zorgvuldigheidseisen en criteria. Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn alleen voorbehouden aan artsen, wiens handelingen telkens getoetst worden aan diverse criteria. Daarbij moet de arts zich te allen tijde verantwoorden aan een commissie.

~~~

Euthanasie wordt veelal toegepast bij lichamelijk uitzichtloos lijden, waarbij er geen enkele kans meer bestaat op enig herstel, zoals patiënten met uitbehandelde kanker die veel pijn hebben of bijvoorbeeld mensen met ALS die de wens hebben de laatste fase niet lijdend door te gaan. Deze mensen kunnen kiezen voor euthanasie waarbij ze zorgvuldig worden begeleid door hun (huis)arts en zogehete SCEN artsen.

Het betreft hier wilsbekwame mensen, die kiezen voor een “zachte dood” omdat ze niet de hel van het lichamelijk lijden willen doorstaan.

Wilsonbekwaam betekent dat mensen niet meer zelfstandig besluiten kunnen nemen. Zij zijn niet in staat de informatie over een behandeling te begrijpen en af te wegen. Noch begrijpen zij wat de gevolgen van een besluit (over een behandeling) zijn.

Denk aan de groep dementerenden, psychiatrische patiënten of mensen die zich in een (onomkeerbaar) coma bevinden. Deze groep komt dus niet in aanmerking voor euthanasie, immers ze zijn niet in staat een weloverwogen besluit hierover te nemen. Ze zijn niet wilsbekwaam. Er bestaan nog meerdere categorieën, die ik hier verder niet benoem.

 

Lijden aan het leven

Er is ook een groep mensen die letterlijk lijdt aan het leven. Zij zijn niet zomaar gedeprimeerd of wat somber in voor en najaar; deze mensen zijn hardnekkig depressief en zien het leven als één groot lijden. Vaak hebben ze al jarenlange psychiatrische begeleiding, gebruiken medicatie en hebben sommigen verschillende pogingen gedaan tot suïcide/ zelfdoding die dan niet slaagt. Of wel. En dat zijn dan de trieste krantenberichten van de zoveelste wanhopige persoon die zich voor de trein heeft geworpen.

Of de groep mensen die meerdere keren een einde aan hun leven willen maken, maar die dan net niet lukt. Dat is de zogehete “cry for help” groep; ze willen niet dood, ze willen slechts een einde aan hun ellende.

Maar wat als iemand nu weloverwogen een einde aan zijn leven wil maken en zich niet wil verhangen, voor een trein wil gooien of van een brug wil springen? Er zijn betere manieren om dood te gaan.

Bij wie moet je dan aankloppen? 

~~~

Er bestaat sinds de jaren zeventig een wildgroei aan allerlei “goedbedoelenden”: mensen die niet medisch onderlegd zijn maar met lede ogen toezien hoe vaak er geen euthanasie wordt toegepast, ook bij deze groep: mensen die lijden aan het leven.  Alhoewel strafbaar voor de wet; men kwam er toch mee weg. Berucht zijn zaken uit die tijd: Sybrandy, Postma, stichting De Einder, de Vereniging Dignitas en zeer actueel de levenseindekliniek die uitgaat van het principe dat de levenseindekliniek "bedoeld is voor mensen met een stervenswens die aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet voldoet, maar die van hun eigen (huis) arts geen euthanasie of hulp bij zelfdoding krijgen."  

 

De zelfmoordpil

Natuurlijk kan men de wet volgen en de eigen (huis)arts vragen om euthanasie. Maar wat als deze nu niet wil? Of het met zijn/ haar geweten niet kan en weigert door te verwijzen?

“Ja”, zei emeritus hoogleraar, voormalig psychiater de heer Frank Koerselman eens in een radiodiscussie die over euthanasie ging: "Dan stop je toch gewoon met eten?"Een buitengewoon onfatsoenlijk antwoord van een voormalig psychiater die ruim 40 jaar zelf behandelaar was.

Zo simpel is dat trouwens ook niet. Het vergt behoorlijk wat tijd eer dat een mens komt te overlijden door uithongering. Trek er maar gerust twee maanden voor uit! En dat helpt je niet echt als je vandaag of morgen uit het leven wilt stappen.
Wat als de overheid nu met een zogenaamd “zelfmoordpil” komt? Dat zou makkelijk zijn!Coöperatie Laatste Wil en de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) zijn er fel voorstander van.
Maar de euthanasiewet uit 2002 stelt niet voor niets dat euthanasie alleen is toegestaan wanneer (twee) artsen oordelen dat er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden.

~~~

De stichting levenseindekliniek bewees al eerder in deze uitzending dat euthanasie mogelijk is. Dat het er in de praktijk niet zo “chique” aan toe ging – getuige de vele verontwaardigde en vooral verontruste burgers - werd ook duidelijk in deze column en vele artikelen in NRC en Volkskrant.

Als dergelijke instellingen als NVVE en anderen hun zin doordrijven, dan luidt de volgende vraag: waar moet die pil dan verkrijgbaar zijn?

In de schappen van Albert Heijn?

Via de kortingsacties bij Blokker of Ikea?

Of sparen we gewoon met de Air Miles voor een Doodspil?   

Uit het artikel van Metro lezen we:



Laat deze zin even goed tot u doordringen: “...een proef doen bij mensen vanaf achttien jaar.”

“Ook een arts is niet nodig; wel een begeleider…” 

We komen even terug bij die grote groep psychiatrische patiënten die hun leven lang depressief zijn, niet echt dood willen maar wel af willen van hun depressie.

“Pilletje?”

De duizenden dementerenden, die niet zelf meer kunnen beslissen over leven en dood.

"Oma wil vast niet meer leven."

Vele patiënten die zich in een (onomkeerbaar) coma bevinden.

“Kost wel erg veel geld hè, die jaren 24-uurs zorg?”

De vele pubers/ adolescenten, die door hun hormoonhuishouding behoorlijk labiel kunnen zijn: van deep down naar overdreven gelukkig; de eeuwige strijd van de puber.

“Pilletje als ze het even niet meer zien zitten?”

Plus de overige groepen die ik hier niet heb benoemd.

 

“De Coöperatie Laatste Wil gaat nog een stap verder en wil een proef doen bij mensen vanaf achttien jaar. Ook een arts is niet nodig; wel een begeleider vanuit de coöperatie.”

 

Endlösung

Ik had het al over de vele hoogbejaarden die weggestopt worden in verpleeghuizen, waar de dagelijkse zorg niet meer kwalitatief gegeven kan worden omdat alle personeel wegbezuinigd wordt.

Ouderen van hoge leeftijd worden dan gedwongen in hun eigen woning te blijven, terwijl de thuiszorg niet meer toereikend is. De overheid doet dan een ”beroep op mantelzorg”, maar de zorgkosten voor een gemiddeld gezin zijn niet meer op te brengen: ouders móeten wel beiden fulltime werken voor de hoge kosten van levensonderhoud. En dan zouden ze naast hun voltijdse baan, hun gezin en huishouden ook nog hun ouders moeten verzorgen? Terwijl we met z’n allen maandelijks een hoge prijs betalen voor juist die zorgkosten? Zorg die vervolgens niet gegeven wordt? Een overheid die het laat afweten? Dat is haast niet op te brengen!  

 

Wanneer ik de wereld bekijk zoals ik deze momenteel bezie, dan is er een hoop narigheid die speelt elders in de wereld en ellende die langzaamaan deze kant op komt: miljoenen economisch afhankelijken in de vorm van “asielzoekers” die huis, geld, uitkering, subsidie, kinderbijslag en levensonderhoud eisen. Voor niets. Dat moet ergens van betaald worden. Ziet u de bui al hangen?

~~~

Ik ben ongerust. Zeer ongerust, zeker na het lezen van artikelen van o.a. Joost Niemöller. Dit is geen fictie meer. 

Als de zogenaamde “zelfmoordpil” op grote schaal vrijelijk verkregen zou kunnen worden, bestaat er dan niet een uiterst groot gevaar? Of zouden er voor de overheid alleen voordelen bestaan?

1. Het “bejaardenprobleem” c.q. vergrijzing wordt direct opgelost. 

2. Langdurige zorg kan worden "afgerond." 

3. Een groot deel psychiatrische patiënten is dan ook voorgoed “genezen.”

4. De ‘so called “vluchtelingen” kunnen gratis van dat geld worden bekostigd.

5. Het pensioendrama verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Conclusie

Om terug te komen op de vraag of de mens het recht heeft om zijn/ haar leven te beëindigen, stel ik: ja. Een ieder heeft het recht eruit te stappen wanneer hij/ zij dat wil.

We kunnen niet voorkómen dat mensen zich verhangen, of voor de trein springen of zich op een andere wijze van het leven beroven. Als men voor een humaner einde kiest en de zelfmoordpil komt op de markt, dan zou deze uitsluitend verkrijgbaar moeten zijn op doktersrecept, onder regie van een arts.

Enerzijds om wildgroei van “goedbedoelenden” die zich op een gevaarlijk hellend vlak begeven om eerder genoemde groepen (dementerenden, psychiatrische patiënten, langdurig comateuzen, pubers etc.) te “helpen.” 

Of om te voorkómen dat families - die er geen zin meer in hebben om oma mantelzorg te geven – zich op deze simpele wijze ontdoen van die 'lastige ouwe'. Het gezin wil per slot van rekening ook op vakantie?

“Oma? Kijk eens, ik heb een lekker snoepje voor je.”

Een dag later: telefoontje dat oma "plotseling" helaas is overleden…..   




Anderzijds is van belang dat men zich ook realiseert dat zo’n pil misschien niet werkt. Wat dan?

we willen er toch ff uit he?

Men wordt half bewusteloos wakker, badend in het eigen braaksel en wordt vervolgens opgenomen op een intensive care unit van waaruit men naar een verpleeghuis wordt gebracht. Dat zou de grootste nachtmerrie voor een ieder zijn!

Daarom alleen al zou een medicus op de achtergrond de regie moeten houden om tijdig te kunnen ingrijpen, wanneer een pil niet werkt.

 

 

Zou de zelfmoordpil dus de oplossing zijn, wanneer de politiek de pil vrijelijk laat verkrijgen?

 

 

 

 

Stevenen we dan niet af op een ware Endlösung?

 

 

Het zou de overheid financieel verdomd goed uitkomen!

 

 

 

  Amsterdam, 16 juni 2016