“Mijn leven is verwoest vanwege
de liefde”
door Mathilde van Vliet
Een buitengewoon aangrijpend document van de VPRO dat binnenkwam als een komeet bij heldere hemel. Het verhaal van de destijds 18 jarige Duitse Jens Söring die in de USA in 1990 tot levenslang werd veroordeeld voor een dubbele moord die hij niet had gepleegd.
Verblind door liefde
Het verhaal begint in 1984 dat de 18-jarig Jens Söring de dan 20 jarige Elisabeth Haysom ontmoet op de universiteit van Virginia. Jens, een zeer getalenteerde, een ietwat ‘nerdy’ bijziende jongeman met een enorme bril heeft zelfs twee beurzen binnengesleept.
Hij komt op een dag de afstandelijke en uitermate arrogante maar bloedmooie Elisabeth Haysom tegen, ook een zeer intellectuele studente aan dezelfde universiteit. Het is zeker geen liefde op het eerste gezicht, maar kennelijk ziet Elisabeth wel wat in hem wat ze later zeker kan gaan gebruiken – wat ook wel zal blijken.
Hij is op slag verliefd.
Ze zijn nog maar korte tijd bij elkaar, de hartstocht viert hoogtij en Elisabeth heeft de naïeve Jens overladen met de meest afschuwelijke verhalen over haar jeugd, haar ouders die haar zouden mishandelen, zowel geestelijk, lichamelijk als seksueel. Jens is zo verblind door liefde voor haar, dat hij meegaat in haar sterke en achteraf verzonnen verhalen. Gevoel voor drama kan haar zeker niet ontzegd worden.
Verliefd als hij is; hij zou alles voor haar doen.
Moord
Elisabeth, die al op jonge leeftijd veelal onder invloed is van cocaïne, alcohol en LSD, raakt meer en meer verslaafd. De drugs wordt verkregen via haar vaste dealer, medestudent Jim Farmer, een zoon van een vooraanstaande rechter. Desalniettemin verloopt haar studie goed.
Of ze nu zo onder invloed is van drugs of dat ze dit al langer heeft beraamd: ze besluit in maart 1985 dat het tijd is dat haar ouders uit de weg moeten worden geruimd. Ze heeft een diepgewortelde haat tegen haar ouders opgebouwd in de loop der jaren en fantaseert al langer om haar ouders om te brengen. Tot dan toe slechts fantasie en gedachten.
Haar ouders zouden tegen de omgang met Jens zijn om redenen die niet bekend zijn gemaakt. Elisabeth heeft besloten om samen met Jens een paar dagen in een hotel te verblijven in Washington DC. Enerzijds recalcitrant gedrag dat ze al sinds haar tienerjaren vertoont om tegen het gezag van haar ouders te schoppen. Anderzijds om haar sinistere plan uit te voeren: haar ouders ombrengen.
Ze boeken in het weekend van 30 maart 1985 een kamer in het Marriott hotel van Washington DC voor enkele nachten. Pas dan lijkt Elisabeth in gedachten de moord op haar beide ouders serieus uit te werken. Ze besluit Jens te gebruiken om sluitende alibi’s te creëren: kaartjes kopen voor de filmvoorstellingen van die zaterdagmiddag, avond én nacht, zodat zij naderhand altijd kan aantonen dat ze in een bioscoopzaal zat en niet op de plaats delict was.
Het liep anders.
De moorden worden inderdaad ergens op die zaterdagavond 30 maart gepleegd. Bij ontdekking van de gedode slachtoffers op de daaropvolgende dinsdag treft de politie een waar bloedbad aan. De recherche omschrijft de plaats delict als een abattoir waarin iemand in blinde haat rücksichtslos op het echtpaar Derek (72) en Nancy (52) Haysom heeft ingehakt met een mes. Daarbij zijn beiden bijna geheel onthoofd.
Uit wereldwijd forensisch onderzoek blijkt dat dit soort moorden - waarbij bijzonder veel geweld is gebruikt - persoonlijk gericht zijn. Het kan als een afrekening worden gezien met veel woede gepaard, waarbij de dader het slachtoffer goed kent. Uit de talloze steekwonden blijkt dat er een uitzonderlijke haat achter schuilgaat.
Er wordt een profiel opgesteld door een zgh. FBI-profiler, Ed Sulzbach (┼ 2016) om een beeld van de dader(s) te creëren, waarbij wordt geschetst dat de dader dicht bij het echtpaar moet staan, omdat er zoveel steekwonden zijn toegebracht op beide slachtoffers en beiden zo verschrikkelijk zijn verminkt. Dat is een uiting van zeer diepe woede en haat. Ook zijn er geen sporen van braak, dus de slachtoffers kennen de dader(s) en laten deze vrijwillig binnen.
Mrs. Haysom wordt in pyjama gekleed aangetroffen.
Bekend is dat het echtpaar nooit vreemden toeliet in dergelijke kledij, behalve diegenen die hen zeer nabij waren: directe familieleden.
Bekend is dat het echtpaar nooit vreemden toeliet in dergelijke kledij, behalve diegenen die hen zeer nabij waren: directe familieleden.
Daarom luidt de conclusie van de FBI-profiler dat de dader iemand is die zeer dichtbij het echtpaar staat.
Proces
De politie tast aanvankelijk in het duister over de dader(s) en het motief. Dochter Elisabeth is nog niet direct in beeld, laat staan Jens Söring. Pas maanden na de moord valt de verdenking op hen beiden. Allebei stellen zich afwijkend op en Jens weigert bloed plus vingerafdrukken af te geven, uit angst voor zijn vader, die Duits diplomaat is. Want om als diplomatenzoon betrokken te worden bij een moord is niet echt geweldig.
Elisabeth en Jens worden verdachten nummers 1 en 2 als ze het land ontvluchten en naar Thailand vertrekken. Jens is geboren in Thailand, woonde daar tot z'n elfde jaar en kent daar redelijk de weg. In Thailand ontdekken ze hoe gemakkelijk het is valse paspoorten en documenten na te maken en met deze vervalsingen weten ze duizenden dollars te bemachtigen.
Ze lopen echter tegen de lamp, als ze overmoedig naar Londen reizen, waar Elisabeth gedeeltelijk haar jeugd heeft doorgebracht. Ze worden door de politie in de kraag gevat bij het verzilveren van een valse cheque.
Door de vele liefdesbrieven die ze aan elkaar hebben geschreven en die worden gevonden, komt de Londense politie erachter dat er iets “ergs“ is gebeurd in Virginia. Het balletje gaat rollen als de politie in Bedford – Virginia gealarmeerd wordt door de Britse MET. Jens en Elisabeth zullen worden uitgewezen naar de VS met de doodstraf in het verschiet, maar daar steken advocaten een stokje voor. Er wordt niet uitgewezen, tenzij doodstraf wordt omgezet in levenslang.
Dan besluit Elisabeth te bekennen dat ze schuldig is aan beide moorden. Jens – naïef als hij is – maakt Elisabeth wijs dat hij de dader is van beide moorden. “Want”, zo beweert hij, “ik geniet dankzij mijn vaders baan als diplomaat immuniteit en ik heb de Duitse nationaliteit. Ik zal uitgewezen worden naar Duitsland en daar een paar jaar zitten. Als jij ontkent, ben jij vrij en dan zien we elkaar over een paar jaar weer.”
In die kinderlijk eenvoudige trant dacht Jens toen.
De gevolgen zouden schrikbarend zijn.
Nog in Londen beëindigt Elisabeth de relatie met Jens en wordt teruggevlogen naar Virginia, terwijl over Jens nog onderhandeld wordt.
Terug in de VS
Het proces begint en komt het geheel in een stroomversnelling terecht. Jens bekent beide moorden, terwijl Elisabeth zich laat bijstaan door de beste advocaten van Virginia en nu vertelt niet bij moorden betrokken te zijn, waarbij later een deal wordt gesloten met de openbare aanklager: bekennen en over enkele jaren vervroegd vrijkomen bij goed gedrag.
 |
| bron |
Ze liegt vervolgens verhalen bij elkaar van jarenlange seksuele mishandeling door haar moeder en geestelijk/ lichamelijke buitensluiten door vader. Ze wijst Jens als schuldige aan en vertelt het verhaal van de moord anders dan als ze eerder de moorden bekende: Jens is degene geweest die op zaterdagavond 30 maart 1985 in een huurauto naar de plaats Lynchburg rijdt, de woonplaats van het echtpaar Haysom en Elisabeth’s ouderlijk huis, een rit van ruim twee uur. Zijzelf is helemaal onder invloed van drugs en gaat alleen 's middags naar de film, een gebeurtenis die later met tegenbewijzen wordt weerlegd. Jens zet haar af met de auto, waarna hij naar Lynchburg rijdt. Ze hebben filmkaartjes als alibi.
Jens houdt tot dan toe vol dat hij de dader is, maar maakt er een potje van tijdens de politieverhoren. De beschrijvingen die hij over de plaats delict geeft kloppen niet met de situatie ten tijde van de moord. De kledingstukken die de slachtoffers dragen worden door Jens verkeerd beschreven en er zijn meerdere details die niet overeenkomen met de werkelijkheid.
Jens denkt met zijn bovenmatige intelligentie de politie te slim af te zijn, omdat hij meent immuniteit te genieten. En hij waant zich dus veilig. Het enige dat telt op dat moment is dat hij Elisabeth wil redden van de doodstraf/ levenslange gevangenisstraf.
Maar voor de politie is het duidelijk: Jens is de enige dader.
In de rechtszaak draait Jens zijn verhaal, omdat hij toch wel gaat inzien dat hij wordt opgeofferd door Elisabeth en ontkent vervolgens de moorden. Wat helaas te laat blijkt te zijn.
In de rechtszaak draait Jens zijn verhaal, omdat hij toch wel gaat inzien dat hij wordt opgeofferd door Elisabeth en ontkent vervolgens de moorden. Wat helaas te laat blijkt te zijn.
Elisabeth Haysom wordt gestraft met tweemaal 45 jaar voor haar aandeel in de moorden, ook al pleit ze onschuldig te zijn. Haar leugens en gedraai leiden tot deze uitspraak van de jury.
Jens wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
Jens wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
In die tijd bestaat nog lang niet nauwgezet DNA onderzoek. Bloedtyperingen en vingerafdrukken worden wel vastgesteld, maar daar wordt te weinig mee gedaan als bewijs. Vingerafdrukken vindt men wel en alhoewel Jens’ afdrukken daar niet worden gevonden, vindt de politie toch dat hij schuldig is.
Omdat hij heeft bekend. Tot drie keer toe.
Keiharde bewijzen zijn er niet.
Zijn mond heeft er voor gezorgd dat hij in de bak belandde. Niet de moorden die hij niet pleegde.
Zij naïeve mond, verblind door liefde.
“Beloof me Jens, dat je je leven niet laat verzieken door mij.”
Documentaire The Promise
Voor het eerst werd ik op 25& 26 april jl. geconfronteerd met dit afschuwelijke verhaal via de tweedelige documentaire reeks op de VPRO. Ik geloof niet dat het helemaal tot me doordrong, totdat ik de totale uitzending nogmaals bekeek. En nog een keer.
Zelfs een vierde keer. Was dit waar? Was dit zo’n falend systeem, waarin zoveel partijen hun eigen belangen veilig stelden?Ik was verbijsterd.
 |
| ©VPRO |
The Promise was schokkend van begin tot eind. Na het zien van de documentaire, kon ik maar tot één conclusie komen: Jens is onschuldig.
Dankzij een door en door rot en corrupt systeem, waarbij een vriendschap van veertig jaar tussen de rechter van deze zaak en de broer van een van beide slachtoffers weggewuifd werd. Politieagenten die zich uitsluitend richtten op hun eigen succes en weigerden om fouten toe te geven vanwege hun eigen positie. Een gouverneur die veroordeeld was voor corruptie: Jens had nooit een eerlijke kans!
Natuurlijk was het van Jens buitengewoon onverstandig te vertellen dat hij de ouders van Elisabeth had vermoord. Maar hij was helemaal in de ban en onder invloed van Elisabeth, naar later blijkt een pathologische leugenaar; hij was verblind van liefde. Hij zou alles voor haar hebben gedaan. Desnoods de schuld van twee niet door hem gepleegde moorden op zich nemen. Het is zo begrijpelijk, want velen van ons op die leeftijd waren net zo naïef.
 |
| ©Facebook |
Zij lijkt het kwaad zelve te zijn in pure vorm.
IJskoud, zonder enig gevoel als ze Jens in de rechtszaal als dader aanwijst.
Dergelijk gedrag wordt vertoond als zo’n persoon een diepliggend psychiatrisch probleem heeft, wat zij heeft: Elisabeth is gediagnosticeerd met een borderline persoonlijkheidsstoornis plus psychopathische eigenschappen. Daarnaast gebruikte al jaren drugs en alcohol. Het kwartje valt als je haar gedrag tijdens de rechtszittingen bekijkt.
Ik was bijzonder aangedaan toen ik het gesprek van voormalig rechter William Sweeney met zijn vrouw Nada zag, die in de documentaire het hele proces jaren later thuis bekeken en over de zaak praatten. Op een bepaald moment wilde mevrouw Sweeney iets zeggen over de “vermeende mishandeling” van de moeder van Elisabeth, maar meneer Sweeney's reactie was - als door een wesp gestoken - dat ze daar beter niet over konden praten omdat “er andere mensen betrokken zouden kunnen worden”. En dat wilde hij niet.
Andere mensen?
Ik was bijzonder aangedaan toen ik het gesprek van voormalig rechter William Sweeney met zijn vrouw Nada zag, die in de documentaire het hele proces jaren later thuis bekeken en over de zaak praatten. Op een bepaald moment wilde mevrouw Sweeney iets zeggen over de “vermeende mishandeling” van de moeder van Elisabeth, maar meneer Sweeney's reactie was - als door een wesp gestoken - dat ze daar beter niet over konden praten omdat “er andere mensen betrokken zouden kunnen worden”. En dat wilde hij niet.
Andere mensen?
Had zij het over wat u en ik denken?
Juist door die ene opmerking werd ik direct herinnerd aan de afschuwelijk Dutroux-zaak in de jaren negentig. Algemeen bekend was dat hooggeplaatste politici en rechters bij deze uiterst macabere zaak betrokken waren. Bewijs werd verdoezeld en er klopten heel veel zaken niet.
Dat was meteen mijn reactie na het zien van de dialoog tussen dit echtpaar Sweeney.
Juist door die ene opmerking werd ik direct herinnerd aan de afschuwelijk Dutroux-zaak in de jaren negentig. Algemeen bekend was dat hooggeplaatste politici en rechters bij deze uiterst macabere zaak betrokken waren. Bewijs werd verdoezeld en er klopten heel veel zaken niet.
Dat was meteen mijn reactie na het zien van de dialoog tussen dit echtpaar Sweeney.
Cold cases
Er zijn zoveel oude moorden, de zogehete “cold cases” die opnieuw worden bekeken. Dossiers worden heropend, getuigen worden opnieuw gehoord, sporen worden nagetrokken, bewijs wordt nogmaals nageplozen omdat de zaak destijds vastliep.
In 1985 was er nog geen techniek om DNA vast te stellen.
Pas eind 2016 - net na het uitkomen van deze documentaire - raakte bekend dat Jens’ DNA niet op de plaats delict werd gevonden.
Er werden op de plaats delict vier bloedtyperingen gevonden: die van het echtpaar en twee andere bloedgroepen. Jens had bloedgroep O. Echter, het DNA van die bloedgroep bevatte niet zijn DNA. Vingerafdrukken van Jens werden niet aangetroffen op de plaats van de dubbele moord.
Waarom hebben ze de zaak niet opnieuw geopend?
Waarom is die drugdealer – Jim Farmer – destijds niet gehoord? Deze jongeman werd ook herkend door een garagehouder, Tony Buchanan, toen Farmer een auto wilde laten schoonmaken in de garage waarbij de stoelen van rijder en bijrijder onder het bloed zaten. Bovendien lag er een mes in de auto. Buchanan besteedde daar toen geen aandacht aan; het gebied waar de moord afspeelde was ook een jachtgebied, waar veel wild werd geschoten en messen ook niet ongewoon waren bij jagers.
Pas veel later identificeerde de garagehouder Jim Farmer en Elisabeth Haysom van foto's en dat zij samen de auto bij hem brachten. Zeker is dat Jens Soering niet met Elisabeth daar was.
Werd Jim Farmer uit de zeilen gehouden omdat hij de zoon was van een vooraanstaand rechter?
Jim Farmer is in 2014 door ziekte overleden (48).
Vragen, vragen, vragen
Er komen alleen maar meer vragen op na het zien van deze documentaire. Zeker na de vierde keer kijken van The Promise verschijnen er steeds meer onduidelijkheden.
Eén ding is wel duidelijk: bepaalde mensen genoten bescherming en werden bewust niet verhoord.
Er komen alleen maar meer vragen op na het zien van deze documentaire. Zeker na de vierde keer kijken van The Promise verschijnen er steeds meer onduidelijkheden.
Eén ding is wel duidelijk: bepaalde mensen genoten bescherming en werden bewust niet verhoord.
Een FBI-profiler had een profielschets gemaakt van de dader, maar dat opgestelde profiel was “verdwenen”, zo leert de film.
Direct betrokkenen werden niet verhoord.
Bepaalde figuren wilden niet toegeven dat ze fouten hadden gemaakt.
Een hechte vriendschap tussen de rechter en een goede vriend van de broer van de vermoorde mevrouw Haysom werden verzwegen en dit kwam pas naar buiten tijdens de rechtszitting toen de ouders van Jens dat in een voorgelezen brief aan rechter Sweeney vroegen.
Sweeney wuifde dat weg, zo van: ‘wie zich er aan stoort, jammer dan’.
Het kostte Jens (50) zijn leven in de gevangenis.
Er is een nauw samenwerkend team van betrokken mensen in de film (Chuck Reid - voormalig rechercheur die de zaak destijds leidde, Steven Rosenfield - advocaat, Richard Zorn - voormalig officier van justitie die Jens al kent sinds zijn 11e, Gail Ball - advocaat, Gail Marshall - voormalig hoofdofficier van justitie, Dave Watson - privé detective, Carlos Santos - journalist, Tom Elliot - gevangenispredikant plus een uitgebreid netwerk in Duitsland en Amerika) die hun strijd voor rechtvaardigheid niet opgeven en Jens blijven steunen om in vervroegde vrijheid te worden gesteld.
Nou ja, vervroegd..... voor iets dat je niet hebt gedaan.
Fair chance
Elisabeth Haysom komt na de opgelegde gevangenisstraf van tweemaal 45 jaar in 2032 in aanmerking om onder voorwaarden vrij te komen. Ze heeft dan 42 jaar gezeten van de totale negentig jaar en zal dan 68 jaar zijn.
Is dat eerlijk ten opzicht van Jens? Die onterecht en onschuldig vastzit?
Na het zien van de film denk ik dat zij degene is die haar ouders vermoord heeft, met hulp van iemand anders, mogelijk Jim Farmer.
Dus recht op een leven buiten de cel in vrijheid lijkt me allerminst fair.
Ik ben nog steeds onder indruk van het zien van The Promise en na het lezen van veel achtergrondinformatie over de zaak op internet. Ik heb bijzonder veel respect voor Jens Söring hoe hij zich ruim 31 jaar staande heeft weten te houden en hoe hij zichzelf presenteert middels het schrijven van meerdere boeken met dan nu een film over het proces en zijn leven daarna.
Ik hoop dat de zaak opnieuw bekeken zal worden, dat er op een dag gerechtigheid zal zijn en dat de echte moordenaar nooit vrij zal komen.
“Gelukkig geeft de film Jens hoop dat er iets gaat veranderen.
We hopen dat de juiste mensen deze film zien, zodat iemand inziet dat er destijds een fout is gemaakt.”
**UPDATE**
Jens is vrij!
17 december 2019:
‘They didn’t break me’: German man convicted of Va. double murder freed after 33 years'
Weblinks, waar veel informatie te vinden is:
Jens Blog
Website Jens Soering
Programmabeschrijving The Promise
Op Facebook is er een infopagina:
Gerelateerd:
"Evidence and innocence Jens Soering"
Uitzending gemist VPRO The Promise
A College Romance
"I Put a Spell on You"
Amsterdam, 2 mei 2017
Geen opmerkingen:
Een reactie posten