De berichtgeving over de massamoord in Las Vegas werd eergisteren door het NOS Journaal als volgt geopend: ’Een witte man van vierenzestig schiet met een automatisch wapen op duizenden bezoekers van een muziekfestival in Las Vegas.’
Column Leon de Winter
door Leon de Winter
Op 13 november 2015 vielen bij aanslagen in Parijs 130 doden. Een dag later werden de massamoorden uitgebreid behandeld door het belangrijkste nieuwsmedium van onze tv-zenders, het NOS Journaal van acht uur.
Op 13 november 2015 vielen bij aanslagen in Parijs 130 doden. Een dag later werden de massamoorden uitgebreid behandeld door het belangrijkste nieuwsmedium van onze tv-zenders, het NOS Journaal van acht uur.
De huidskleur van de daders van de aanvallen werd niet door het NOS Journaal vermeld, en terecht, aangezien het geen rol speelde bij het geweld. Het vermelden van de huidskleur was ook afwezig in de uitzending van 15 juli 2016 over de aanslag in Nice, waar bij een vuurwerkfestijn ter ere van Quatorze Juillet 86 mensen werden doodgereden door een terrorist in een truck.
Het NOS Journaal opende die avond als volgt: ’Schok na aanslag. Een man rijdt met een vrachtwagen in op een feestvierende menigte.’
De dader was een man met een licht getinte huid, maar het NOS Journaal vermeldde dat niet. Dat deed er niet toe, zoals het, zoals al opgemerkt, er evenmin toe deed bij de aanslagen in Parijs.
De motivatie voor al die misdaden kwam niet voort uit raciale superioriteitsgevoelens maar uit ideologisch-religieuze bevlogenheid. Wanneer een massamoordenaar ’Allahu Akbar’ roept, onthult hij zijn motivatie: hij is een extremistische moslim die terreur bedrijft, en zijn huidskleur is van geen belang.
Wraak
Soms is dat wel van belang. Vorige week beschoot een zwarte Soedanese immigrant een kerk in Tennessee. Een blanke vrouw werd door hem op de parkeerplaats voor de kerk in koelen bloede doodgeschoten. De Soedanees verklaarde zijn daad uit de behoefte aan wraak voor de dood van negen zwarte gelovigen bij een aanval door de blanke superioriteitsaanhanger Dylann Roof in South Carolina in juni 2015. De oorspronkelijke daad en de wraak kunnen niet begrepen worden als de huidskleur onvermeld blijft: de blanke Dylann Roof doodde zwarte mensen vanwege zijn racistische wanen, en de zwarte Soedanees zocht wraak op blanke mensen.
De berichtgeving over de massamoord in Las Vegas werd eergisteren door het NOS Journaal als volgt geopend: ’Een witte man van vierenzestig schiet met een automatisch wapen op duizenden bezoekers van een muziekfestival in Las Vegas.’
Had de weerzinwekkende daad iets met de huidskleur van de dader te maken? Het was op dat moment – en dat is het nog steeds – onbekend of hij een blanke superioriteitsaanhanger is. Als hij wel een racistische gek is, dan wordt zijn daad nog krankzinniger dan zij al is: hij schoot namelijk op een divers publiek waarin blanken de grote meerderheid vormden. Waar bij Parijs en Nice het NOS Journaal volstond met de omschrijvingen ’dader’ of ’schutter’, werd in het geval van Las Vegas nadrukkelijk gekozen voor de omschrijving ’een witte man’. Dat is geen toeval.
De term blank wordt momenteel in politiek-correcte en postmoderne kringen vervangen door ’wit’. Dat ’wit’ heeft een negatieve connotatie. Het wordt, sterker dan het woord ’blank’, vereenzelvigd met een indrukwekkend rijtje akelige verschijnselen (ik overdrijf niet): onderdrukking, kolonialisme, mannelijk chauvinisme, et cetera. De ’witte man’ is volgens die opvatting een inherent gewelddadige en ongeneeslijke machtswellusteling die ten koste van alles wil vasthouden aan zijn ’witte privileges’ (die een onzinnige term zijn: de levensverwachting van de Nederlandse ’witte man’ was in 1850 nauwelijks beter dan die van een Amerikaanse slaaf).
Stephen Paddock heeft, voor zover wij weten, niets racistisch geroepen toen hij vanuit zijn suite in het Mandalay Bay zijn kogels afvuurde, er is nog geen exemplaar van Mein Kampf in zijn woning aangetroffen; we hebben dus geen idee of hij raciale wanen had. Waarom was dan de vermelding dat hij ’wit’ was, het eerste dat het NOS Journaal met zijn publiek wilde delen? Als de huidskleur niet van belang was bij de massamoorden in Parijs en Nice, waarom dan wel bij die in Las Vegas?
Opmerkelijk
Even terug naar het NOS Journaal van 14 november 2015, een dag na de aanslagen in Parijs. De uitzending van acht uur begon met een quote van premier Rutte; dat was opmerkelijk. Mark Ruttes commentaar had probleemloos later in de verslaggeving een plaats kunnen krijgen. Nee, het journaal opende met Rutte, en dat had een reden.
Rutte zei (dit is de volledige quote): ’We zijn niet in oorlog met een land, of met een geloof, of met de islam.’ Voordat de ellende in Parijs überhaupt door de NOS getoond werd, moest de kijker met dit statement worden gevoed. De boodschap luidde impliciet: de islam mogen we niet verantwoordelijk houden voor de dood van al die onschuldige mensen. Pas na dit commentaar, dat niets met de nieuwsfeiten te maken had maar alles met interpretatie, werd de kijker naar de gebeurtenissen geleid.
De keuze voor het openen van de Las Vegas-berichtgeving met ’een witte man’ is net zo inhoudelijk gedreven als de keuze voor Ruttes quote. Ze laten zien dat het NOS Journaal niet alleen een verslaggevend maar ook een oordelend en sturend medium is geworden. Ik betwijfel of dat de bedoeling is van het belangrijke NOS Journaal.
Leon de Winter, De Telegraaf, 3 oktober 2017
Geen opmerkingen:
Een reactie posten